
de ups en downs in het leven

hoe, wat en in hemelsnaam – waarom?
mei ’24
“Er is een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven; een tijd om te planten en een tijd om het geplante uit te trekken;”. Afgelopen weken werd ik aan deze tekst uit het Bijbelboek Prediker herinnerd. Zo stelt de auteur dat er voor alles een tijd is. Er is een tijd waarin iets komt, maar ook dat het weer gaat; een tijd van omhoog en een tijd van omlaag.
Toen ik daar zo over nadacht, kon ik mij daar best in vinden. Het gaf mij namelijk de geruststelling dat als het leven even niet ging zoals je had gehoopt, er dus altijd weer een andere tijd zou komen. Ik vergat alleen dat dit ook meteen de keerzijde was; die betere tijd zou immers uiteindelijk ook weer keren. “Een tijd om te omhelzen en een tijd om zich ver te houden van omhelzen; een tijd om te zoeken en een tijd om verloren te laten gaan, een tijd om te bewaren en een tijd om weg te werpen;” – enzovoorts, enzovoorts, enzovoorts.

up, down, repeat
Bij nader inzien was de tekst uit Prediker dus helemaal geen geruststelling. Niet zozeer omdat het opmerkte dat mindere tijden ook een onderdeel van het leven zijn; dat is immers een gegeven. De tekst benauwde mij, omdat ik ineens heel erg bewust werd van de eindeloze repetitie van deze ups en downs. Het leven voelde hierdoor plots als een soort onontkoombare loop aan; dat riep dus een paar existentiële vragen op. Wat is het doel bijvoorbeeld, als we ons hele leven van de ene up naar de andere down begaven? I mean, aangezien elke tijd toch tot een einde kwam – why even bother??? Of zoals de auteur na de lange reeks schreef: “wat bereikt iemand nou werkelijk door hard te werken?”

Al deze vragen behoren nou niet bepaald tot de gemiddelde gespreksopener – of in dit geval blogopener. Toch zijn dit wel hele wezenlijke vragen. Of het zin heeft ergens voor te werken, raakt net zoals de andere vragen het vraagstuk of er wel een doel in het leven is. Is dat er niet, dan is het leven inderdaad een arbitraire loop en heeft het geen zin om je ergens voor in te spannen. Zoals de auteur liet zien, komt er vroeg of laat toch weer een einde aan elke tijd. Is het er echter wel, dan komen alle tijden alsnog tot een einde, maar er is dan een groter doel dat dit overstijgt! Kortom, een belangrijke kwestie en dat is dan ook exact waarom de auteur dit aansnijdt.
PREDIK HET
Als je Prediker verder bekijkt, dan zie je dat de hele crux het beantwoorden van deze kwestie is. Zo reflecteert de auteur naast de ‘elke tijd keert zich’ opsomming, in nog zo’n 10 (!) hoofdstukken op allerlei zaken uit het leven. Rijkdom, macht, plezier, wijsheid – overal toont hij de zinloosheid van, omdat het allemaal – inclusief wijzelf – aan verval onderhevig is. Super depressing dus, maar dat is dan ook exact het punt. Hiermee wil de auteur laten zien dat het grotere doel in ons leven ook niet vanuit onszelf kán komen. We moeten het buiten onszelf zoeken; namelijk in God.

In tegenstelling tot ons, is God niet aan verval onderhevig. Daarbij beschikt Hij over ‘the bigger picture’. Niet alleen overziet God dus alle dingen, Hij weet bovendien wat er aan dit grote plaatje bijdraagt. Het mooie daarvan is dat Hij tevens weet wat de zinloosheid overstijgt; het nog mooiere is dat Hij ons hier graag bij betrekt! Op zichzelf zijn onze handelingen dan wel beperkt en onderhevig aan verval, maar door ons te leiden in wat te doen en wanneer, zorgt God ervoor dat onze handelingen wél aan het grote plaatje bijdragen! Het is alleen aan ons of wij dat willen en dat was dus de valkuil van Salomo, de auteur.
Voordat hij Prediker schreef, stond Salomo namelijk heel anders in het leven. Zo was hij Godvrezend en had God hem met de rijkdom, macht en wijsheid waarover hij schreef, begenadigd. Het ding was alleen dat Salomo die wijsheid niet op ieder gebied gebruikte, waardoor hij later zijn rug naar God toekeerde. Aangezien God het aan ons laat of wij Hem in ons leven toelaten of niet, liet Hij Salomo. Maar, daarmee viel Salomo ook weer onder de zinloosheid, aangezien we dit enkel met God kunnen overstijgen. Het gevolg daarvan kunnen we dus in Prediker lezen.
‘SPRING’VEREN
Aan de andere kant – als we God dus wél in ons leven willen – trekt Hij ons graag uit die zinloosheid. Zo benoemde ik net al kort dat Hij ons graag aan het grote plaatje laat meewerken; dat is alleen niet alles! God heeft namelijk ook een groter plan voor onze individuele levens. Zoals Romeinen 8:28 zegt: “Eén ding weten wij: voor wie Hem liefhebben laat God alles meewerken voor hun bestwil, want Hij heeft een plan met hen.” Het bijzondere daaraan is dat we dus nog steeds met de ups en downs te maken krijgen – Hij laat immers alles ten goede meewerken. Daar waar het in Prediker ons leven tot een loop maakte, staat het nu juist in dienst hiervan!

EIND GOED, AL GOED – TOCH?
Of je het dus leuk vindt of niet, om te groeien zijn er uitdagingen nodig. Nu heeft uiteraard niet iedere uitdaging meteen zo’n grootschalige impact zoals in bovenstaande voorbeelden, toch kon ik uit deze ‘sterker makende verdrukking’ veel steun halen. Zo schreef ik in een eerder blog over de struggles die ik op mijn weg naar mijn illustratiecarrière tegenkwam. Het was dan wel mijn grote droom om illustrator te worden, ik had echter nog een lange weg met nog vélé uitdagingen te gaan. Op al die momenten kon ik mij dus vasthouden aan de belofte dat dit allemaal tot iets beters zou leiden en zag ik ook daadwerkelijk dat ik hierdoor groeide! Ik realiseerde mij alleen dat dit niet gebeurde op de manier waarop ik had gehoopt.

Zoals ik zojuist al aangaf, zorgt niet iedere uitdaging meteen voor rijkdom en succes. Ik verwachtte dat dan ook niet. Ik hoopte – en verwachtte – alleen wel dat ik snel als illustrator aan de slag zou kunnen gaan. Aangezien ik écht God Zijn leiding op mijn illustratieweg ervoer en Hij Zelf beloofde alles ten goede te leiden, leek deze verwachting mij meer dan logisch. Inmiddels ben ik bijna 4 jaar geleden afgestudeerd en heb ik inderdaad al wat toffe dingen kunnen doen. Door de grote tussenpozen was het alleen niet echt een carrière te noemen, waardoor ik langzamerhand toch mijn twijfels begon te krijgen. Wilde God niet dat ik succesvol zou zijn, ondanks dat Hij Degene was die dit op mijn pad had gelegd? Of klopte Zijn belofte toch niet??
WHERE’S THE KARMA??
Zoals je misschien al kan proeven, was ik vrij bitter toen bleek dat mijn doorbraak op zich liet wachten. Ik vond het zo absurd dat God mij met allerlei struggles liet dealen om vervolgens mijn carrière niet van de grond te laten komen – dat is toch waarvoor je het doet?? Toen ik echter eenmaal mijn bitterheid aan de kant kon schuiven, besefte ik hoe egocentrisch dit eigenlijk was. Ja, God belooft dat Hij alles ten goede leidt, maar wie zegt dat dit enkel succes kan zijn? Net zoals met de tegenslagen, vindt Hij het belangrijk dat wij onszelf ontwikkelen. Door ons in geduld en vertrouwen in Hem te trainen bijvoorbeeld, gebruikt Hij de situatie ook ten goede. Daarbij kan de veerkrachtigheid die dat weer oplevert, ons juist weer helpen om met beide benen op de grond te blijven staan wanneer we later wél dat succes ontvangen, zoals bij Jozef het geval was.

Ik realiseerde mij dus dat God Zijn belofte anders werkt dan dat wij vaak denken. Zo betekent ’ten goede’ meestal iets anders dan wat wij willen. Dat is niet omdat Hij het ons niet gunt, maar omdat Hij kijkt naar wat écht goed voor ons is – juist omdat Hij zo begaan met ons is! Zo klinkt een dik pak geld misschien wel spannender, met rijkdom welvaren we ook niet meteen – kijk maar naar Salomo. Anderzijds kan het ook zo zijn dat God in onze tegenslagen al iets ’ten goede’ in actie heeft gezet, maar dat wij daar pas veel later achterkomen of dat Hij door onze situatie iemand anders heeft gezegend. Zoals we al eerder zagen, houdt God ook het grote plaatje in gedachten. Ten slotte kan het ook nog zo zijn dat we simpelweg nooit erachter komen waar iets goed voor was. Maar ook dan geldt dat het niet automatisch voor niks was.
Dus, hoe frustrerend het misschien ook kan zijn – wij weten gewoon niet wat God bewerkstelligt, simpelweg omdat wij God niet zijn. Als we juist vastgepind blijven op bepaalde verwachtingen zoals ik met mijn carrière had, zeggen we eigenlijk dat wij zelf voor God willen spelen. Wíj willen immers onze weg bepalen, maar als we écht geloven dat Hij de dingen in Zijn hand heeft, dan moeten we Hem daar ook compleet in vertrouwen – juist als wij niet zien waarom. In plaats van ons dus op resultaat te focussen, moeten wij ons enkel bezighouden met wat wij doen wanneer de dingen niet gaan zoals wij hadden gehoopt. Geloof je enkel wanneer het jou uitkomt of blijf je volhouden wanneer het moeilijk wordt? Zoals Habakuk 3:17, 18 zegt:
“Al zou de vijgenboom niet bloeien en de wijnstok geen druiven opleveren, al zou de oogst van de olijfboom teleurstellen en de akker geen voedsel geven, al zouden alle schapen uit de schaapskooien verdwenen zijn en geen runderen meer in de stal staan, tóch zal ik mij verheugen in de Here en juichen over God die mij redt!“

Wie weet word ik dus pas over 10 jaar succesvol als illustrator en wie weet word ik het wel helemaal niet – so be it. Dat God alles ten goede gebruikt, betekent op zijn minst dat het op het einde allemaal samenkomt. Aangezien mijn einde nog niet is gekomen, zijn er nog genoeg ongebaande paden die ik kan afstruinen. Wie weet wat God mij daar allemaal wel of juist niet laat tegenkomen – ik weet in ieder geval dat met alle ups en downs het geen saaie rit gaat zijn. Misschien een beetje hobbelig, maar we zijn dan ook niet voor een perfecte looping gemaakt ;).

