tussen wal en schip
een depressie, het verlangen naar meer en hoe God mij daaruit trok
september ’21
Zover ik mij kan herinneren, heb ik altijd nagedacht over mijn doel op deze aardbol: over de betekenis van het leven en mijn aandeel daarin. Als ik heel eerlijk was, wist ik niet eens of ik dat wel had. Ik stond op, deed wat er van mij verwacht werd en enkele uren later ging ik naar bed om de volgende dag weer precies hetzelfde te doen. Leuk en aardig allemaal, maar dat kon het toch niet zijn? Ik zat amper op de middelbare school en werd daar al knettergek van. Ik wilde meer; de sleur doorbreken en iets écht van betekenis doen. Het probleem was alleen, wat dan? Wat wilde ik dan doen? En misschien nog belangrijker: hoe??
op zoek
Aangezien het niet veel zin had om in mijn “wat dan?” vragen te blijven hangen – geloof me, dat had ik al geprobeerd – bedacht ik me dat ik het heft in eigen handen moest nemen. Ik moest actief op zoek gaan naar antwoorden en ik had dan ook al een idee hoe ik dat zou kunnen doen. Naast “iets van betekenis”, wist ik dat ik “iets met tekenen” wilde doen – dat was alleen supervaag, dus wist ik dat ik mij hierop moest focussen. Zo besloot ik te gaan onderzoeken welke creatieve beroepen “iets met tekenen” doen, net zo lang totdat ik er één vond die mij aansprak. Daarna was het slechts een kwestie van uitvoeren!
De realiteit verliep helaas niet zo soepel. Ik ging van autonoom kunstenaar naar technisch tekenaar; van grafisch vormgever naar striptekenaar. De keuze was reuze, maar niks sprak mij écht aan. Op zichzelf was dat dus al super frustrerend – mijn masterplan was vrijwel meteen geflopt – daar kwam ook nog eens bij dat ik wel de overtuiging had dat “iets met tekenen” het antwoord op mijn zoektocht was. Het was net zoals filosoferen, iets wat ik altijd al deed. Dat het dan desondanks niet lukte daar iets concreets van te maken, liet mij enorm aan mijzelf twijfelen. Bovendien had ik, doordat ik niet verder kwam, het gevoel dat ik kostbare tijd liet ontsnappen. Stilstand is immers achteruitgang.
een andere boeg
Ik besloot mijn zoektocht op een lager pitje te zetten. Het schoot toch niet op en bovendien had ik het ondertussen veel te druk met andere zaken: ik was namelijk in mijn eerste relatie beland! Niet alleen focuste ik me daar veel liever op, onbewust maakte het mijn zoektocht overbodig. De relatie gaf mij namelijk het gevoel dat ik ertoe deed en dat was eigenlijk precies wat ik met mijn zoektocht had geprobeerd te bewerkstelligen: de doelloosheid van mijn leven vervullen. Nu ik echter in een relatie zat, had ik dat niet meer nodig. Iemand koos immers voor mij. Ik was wel degelijk belangrijk!!
Uiteraard werkte ook dat niet zo. Mijn eigenwaarde bleef laag, want die was niet ineens gefixt en bovendien bevond ik mij in een vrij ongezonde relatie. Mijn leven voelde dus al snel weer zinloos aan en niet veel later ging de relatie ook uit. Toch was dit de nieuwe koers geworden: ik ging meteen op zoek naar een andere relatie en zodra die uitging, ging ik gewoon weer op zoek. Het maakte mij niet uit dat dit gedoemd was te mislukken en dat vroeg of laat de leegte altijd weer terugkwam (zelfs toen ik wel met iemand was die echt om mij gaf). Als ik dat namelijk wel deed, dan zou ik moeten erkennen dat het eigenlijk helemaal niet goed met mij ging. Dat ik mij langzamerhand niet meer in een sleur, maar in een depressie bevond.
van de regen in de drup
Ik ging dus door met het negeren van mijn problemen en al snel was ik daar erg bedreven in. Zo ontdekte ik dat school ook een goed excuus was. Ondertussen had ik “iets met tekenen” toch kunnen concretiseren en volgde ik daar een opleiding voor: illustratie. Ik stortte mij daar dus geheel op, maar langzamerhand begon ik ook daar tegen een probleempje aan te lopen. Na ruim een jaar studeren, was mijn illustratiewerk namelijk nog erg mediocre. Dat was dus wederom een confrontatie met mijn falen, maar in plaats van het te negeren, bedacht ik daar nu iets anders op. Mijn depressie kon hier eigenlijk wel bij helpen: mijn depressieve gedachten kon ik namelijk in mijn kunst verwerken om het zo “op te spicen”. Niet alleen was dat mega edgy, het gaf bovenal een doel aan mijn ellende!!
Ook dat was natuurlijk niet het geval. Mijn werk was niet ineens beter en bovendien voelde mijn leven door dit “doel” niet veel zinvoller aan. Sterker nog, door actief mijn depressieve gedachten op te zoeken, kelderde mijn gemoedstoestand nog drastischer. Er lag dus geen silver lining in mijn depressie en ook dat wist ik eerlijk gezegd al vanaf het begin. De ongemakkelijke waarheid was dat ik gewoon geen verandering wílde. Om dat te bewerkstelligen, zou ik immers weer die tergende “wat dan?” vraag onder ogen moeten komen en ik wist niet of ik dat aankon. Als nu weer zou blijken dat ik geen antwoorden kon vinden dan was het officieel: mijn leven had dan echt geen zin.
een écht andere boeg
Ik bleef dus nog een tijdje op mijn zelfdestructieve pad doorkabbelen, maar op een gegeven moment was ook daar geen houden meer aan. Vroeg of laat is er altijd een punt waarop je gewoon niet meer verder kán en zo realiseerde ik me dat ik al ver voorbij dat punt was. Ik stond voor een keuze. Ik kon proberen door te gaan met mezelf voorhouden dat alles goed was of ik kon proberen een andere afslag te nemen. Nu was de laatste optie exact hetgeen wat ik de afgelopen jaren steevast had vermeden, op dit punt zag ik ook wel in dat de eerste optie geen eens een optie was. Ik moest een andere weg inslaan en ik had zelfs een idee welke. Ik had die alleen expres vermeden.
Het ding was, deze afslag had alles met God te maken. Ik gaf het dan niet graag toe, maar God had net zoals tekenen en filosoferen altijd een deel van mijn leven uitgemaakt. Ik was namelijk in de kerk opgegroeid en ook twijfelde ik niet aan Zijn bestaan. Ik hield God alleen liever daar. Het klonk immers alsof een christen zijn veel verantwoordelijkheid vroeg en dat ik niet meer de dingen kon doen die ik wilde. Daar had ik dus niet zo’n behoefte aan. Ik besefte alleen dat ik nu ook geen leven had; ik had dus niet veel te verliezen. Ik besloot het daarom een kans te geven. Iedere zondag werd er immers meegegeven hoe groot en liefdevol God zou zijn. Als er dus iemand was die mij van mijn depressie zou kunnen genezen, dan zou Hij dat moeten zijn.
Zo gebeurde het. Ik sloeg mijn verstofte Bijbel open en ging mij voor het eerst echt in de teksten verdiepen. Om eerlijk te zijn had dit een lange tijd ontweken, omdat ik de verhalen maar vreemd en onsamenhangend vond, maar nu ik het oprecht probeerde te begrijpen, begon ik langzaamaan de wijsheid en relevantie van de teksten in te zien. Maar nog belangrijker: de teksten begonnen tot mij te spreken. Zo ervoer ik de lading, waardoor het mij confronteerde en veranderde. Psalm 139 bijvoorbeeld:
“Here, U ziet alles van mij, U kent mij helemaal zoals ik ben. U weet het als ik zit en als ik weer opsta, vanuit de hemel weet U wat ik denk. U ziet waar ik heen ga en weet wanneer ik ga liggen. Alles wat ik doe, is voor U bekend. Elk woord dat ik uitspreek kent U al, Here. U bent bij mij, naast mij, voor mij, achter mij. Uw hand rust op mij.” (:1-5)
En even verder: “U hebt mij immers in de buik van mijn moeder gemaakt? Mijn hele lichaam werd door U geweven. Ik prijs U, omdat U mij zo prachtig hebt gemaakt. Alles wat U doet, is wonderbaarlijk. Alles in mij getuigt daarvan. U zag elk van mijn botten, terwijl zij in het verborgene werden gemaakt. U zag mij al toen ik nog geen vorm had. Elke dag van mijn leven stond toen al in uw boek opgeschreven.” (:13-15)
Ik kan niet anders zeggen dan dat ik iedere letter ervoer. Ik ervoer hoe de Maker van de wereld, de Almachtige God, mij zag staan en Híj mij liefhad. Ik ervoer dat Hij die de wereld in Zijn handen heeft, vond dat ik híer en exact op dít moment op Zijn aardbol moest zijn. Ik ervoer Zijn bestaan en dat dit dus niet slechts een intellectuele overtuiging was en bovendien ervoer ik de liefde waar iedereen altijd over sprak. Ik ervoer alles en het gevolg was dat de bevestiging en de leegte die ik mijn hele leven had proberen te vullen, in één moment werd vervuld. Hij was Degene waar ik al die tijd naar op zoek was.
nieuwe wateren
Het liefst zou ik je nu vertellen hoe het vanaf dit moment totaal anders met mij ging. Dat ik inzag dat ik niet zonder God kon en Hem prioriteit één maakte. Dat gebeurde alleen niet. Althans, ik dacht van wel, maar in werkelijkheid deed ik het niet. Want hoewel God absoluut zaadjes in mij had geplant, hield ik mij toch nog te graag met mijn eigen plannen bezig. Zo raakte ik – jawel – weer in een relatie verzeild, waardoor ik mij slechts zijdelings met God bezighield en dus nog in mijn depressie bleef dobberen. Gelukkig bleef het daar niet bij: ook toen greep God in. Hij bleef mij naar Zich toe trekken en bleef mijn hartgesteldheid veranderen. Zo lang, dat ik op een gegeven moment uit bed kwam en besefte dat mijn depressie écht weg was. Geen zwaarmoedigheid, geen leegte, geen verlangens naar depressie. Niks. Ik was genezen.
Inmiddels is het zo’n vier jaar geleden dat ik besefte dat God mij van mijn depressie heeft verlost. In die tijd heb ik niet één keer een terugval gehad of terug verlangd, zoals vroeger wel het geval was. Ik weet dus dat God niet een coping mechanisme is, zoals mijn relaties waren. God heeft mij compleet uit mijn depressie getrokken en mij veranderd. Uiteraard betekent dat niet dat ik sindsdien nooit meer moeilijke momenten heb meegemaakt – absoluut niet zelfs. Het betekent dat ook dan God mij daardoorheen helpt en ik op Hem kan vertrouwen. Maar daar vertel ik genoeg over in mijn andere blogs ;).
Voor deze blog hoop ik dat het getuigt van het bijzondere werk dat God in mij heeft verricht. Dat het toont dat ik het niet zelf kon, maar dat dit ook exact het punt is. Het is compleet aan God te danken dat ik hier nog ben en voor ieder ander is dit dus evengoed mogelijk. Het ding is alleen, je moet all in zijn en niet toch nog je eigen plannen te trekken, zoals ik deed. Het klinkt misschien eng om God je wegen te laten bepalen, maar het is zo veel beter! Hij is immers God. Wil je dat dus ook, dan hoef je je enkel tot Hem te richten en dat verlangen in geloof uit te spreken – waar je ook bent en in welke staat. “Bid, en u zal gegeven worden; zoek, en u zult vinden; klop, en er zal voor u opengedaan worden.” Mtt 7:7.
Muziek vertelt het altijd beter! Beluister 139 en Redemption in Motion van de band Kings Kaleidoscope voor een toffe muzikale vertolking van de Psalmen.
